سرانجام تلویزیون بی بی سی، صدای آمریکا را تکان داد

می‌گویند رقابت میان موسسات همیشه به نفع مصرف‌کنندگان است. حالا با پخش موفق شبکه فارسی بی بی‌سی، این اتفاق در شبکه تلویزیونی صدای آمریکا رخ داد: برای اولین بار از بدو تاسیس بخش فارسی شبکه تلویزیونی صدای آمریکا، این شبکه برنامه‌های خبری خود را قطع کرد و از ساعت هشت شب شنبه به مدت تقریبی دوساعت دست به پخش یک مستند درباره فروغ فرخزاد زد. بی بی سی از بدو کار خود در برنامه هفتگی آپارات فیلم‌های مستند فوق العاده‌ای را پخش کرده است

بقیه در ادامه مطلب .....

که اکثرا ایرانی بودند و پیداکردن‌شان در بازار یا تماشایشان در نمایش عمومی و خصوصی ناممکن می‌نمود. مستند زیبای سیاه‌بازی ساخته مریم خاکی‌پور از این جمله فیلم‌ها بود. اما صدای امریکا این رویه را نداشت و بیشتر به بخش های خبری اختصاص داشت. بخش غیرخبری صدای آمریکا به مستندهایی که درباره تاریخ آمریکا یا شخصیت‌های معروف آمریکایی بودند، اختصاص دارد که پیش از شروع برنامه های صدای آمریکا از ساعت ۱۷ تا ۱۸ پخش می‌شوند. درحالی که بی بی سی با زحمت فراوان مستندهایی ویژه مخاطب ایرانی را پخش می کند و نشان می‌دهد چقدر حرفه‌ای‌تر است و چه بهتر ایران و ایرانیان را می شناسد و قادر است مواد جذاب را فراهم کند.

اما فیلمی که صدای آمریکا به طرز غیرمنتظره‌ای پخش کرد، ماه، خورشید، گل، بازی نام داشت و توسط کلاوس اشتریگل در تلویزیون آلمان در باره حسین منصوری، پسرخوانده فروغ فرخزاد تهیه شده بود. این نخستین بار بود که پس از 42 سال که از مرگ فروغ می گذرد، فیلمی تهیه شده که می گوید. در کنار فیلم زیبای سرد سبز ساخته ناصر صفاریان که درآن با اقوام فروغ از جمله مادرش و خواهرش پوران گفت‌وگوهایی انجام شده بود، فیلم ماه، خورشید، گل، بازی از معدود آثاری‌ست که در آن یکی از نزدیکان فروغ بعد از گذشت چهل‌ودو سال از مرگ این شاعر بزرگ، از او سخن می‌گوید. نام فیلم از چهار کلمه‌ای‌ گرفته شده که حسین منصوری در کودکی در جذامخانه هنگام فیلمبرداری فیلم خانه سیاه است در سال ۱۳۴۱ به فروغ گفت و سبب شد او حسین خردسال را به فرزندی بپذیرد. پدر حسین نیز در صحنه‌ای از فیلم حضور دارد. در این فیلم مستند همچنین پس از سال‌ها چهره‌ای از ابراهیم گلستان، نویسنده، فیلمساز و تهیه کننده بزرگ ایرانی، به نمایش درآمد. او درحالی‌که انگلیسی حرف می‌زد، از یک کولی پیشگو گفت که درکافه نادری درست سه روز قبل از مرگ فروغ، حادثه بدی را پیش‌بینی کرده و حاضر نشده بود فال فروغ را بگیرد. او همچنین در فیلم از لحظه مرگ فروغ پس از تصادف می‌گوید و این‌که پیکر نیمه جانش وقتی بیمارستانی او را نمی‌پذیرد، در آغوشش درمی‌گذرد. گلستان که رابطه عاشقانه‌ای با فروغ داشت، به قول پسرش کاوه در فیلم سرد سبز، بعد از مرگ فروغ از نظر روحی نابود شد. او دیگر هرگز شوهر یا پدر خوبی برای خانواده اش نشد و به انگلستان رفت تا با همه قطع رابطه کند. فیلم پخش شده از صدای آمریکا، زیرنویس فارسی نداشت و تنها وقتی شخصیت ها به زبان آلمانی حرف می‌زدند، زیرنویس انگلیسی پخش می‌شد. این نکته البته نادیده گرفتن مخاطب اصلی برنامه های صدای آمریکا یعنی فارسی‌زبانان بود. نمونه‌های مشابه در شبکه تلویزیونی بی بی سی همیشه با زیرنویس پخش می شوند. حرف درباره فروغ بسیار است و همچنین درباره حسین منصوری که طبق ان‌چه در فیلم می بینیم خود یک پدیده و هنرمند تمام‌عیار محسوب می‌شود. اما تا اینجای کار پخش ناگهانی یک فیلم زیبا از صدای آمریکا را به فال نیک می گیریم و در انتظار بهبود کیفی برنامه های این شبکه می مانیم.